1940 yılına kadar türk edebiyatı atatürk dönemi türk edebiyatı (1923-1938)

1940 YILINA KADAR TÜRK EDEBİYATI ATATÜRK DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI (1923-1938)

* Bu dönem, ülkemizde tüm kurumlarda köklü değişikliklerin olduğu, ulusalcı, uygarlıkçı bir dönemdir.

* Teokratik devlet biçiminden, demokratik devlet biçimine yöneliş, laiklik, hukuk alanındaki değişiklikler, Latin alfabesine geçiş, Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumunun kurulması, kalkınma ve eğitim seferberliği. ülkenin değişmekte olan yüzünü göstermektedir. Bu durum edebiyatta da yüzünü göstermiş, bir doku değişikliğine yol açmıştır.

* Dilin özleşmesi hızlanmıştır. TDK’nın kurulmasıyla bilimsel nitelik kazanmıştır.

* Cumhuriyet Dönemine kadar yazar ve şairlerimiz büyük kentlerde yaşayan varlıklı kişilerdi. Bu dönemde özellikle de Köy Enstitülerinin kurulmasıyla toplumun her kesiminden yazarlar yetişmeye başladı. Böylece köylüyü ve halkı anlatan; halka yönelmiş bir edebiyat oluşturulmuştur. MEMLEKET EDEBIYATI geleneği oluşmuştur.

* Gerçekçi ve gözlemci anlatım dikkati çeker. Duygusal yapaylıktan uzak, süs ve özentiden uzaklaşılır. Gerçekler çıplak bir dille çarpıtılmadan anlatmıştır.

* Tiyatro alanında önemli gelişmeler olmuştur.

* Dönemin ilk belirgin örneklerini Yakup Kadri Karaosmanoğlu vermiştir: Yaban(toplumdaki aksaklıkları işleyen eleştirel tavır), Kiralık Konak(üç ayrı kuşağı anlatmıştır), Hüküm Gecesi, Bir Sürgün, Nur Baba

* Açlık ve savaşlardan sonra toplum Reşat Nuri'nin duygusal aşk romanı Çalıkuşu ile sarsıldı. Kendisine yeni hedefler belirledi.

* Peyami Safa psikolojik çözümleme yolu ile Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Bir Tereddüdün Romanı, Matmazel Noralya'nın Koltuğu adlı eserleriyle karşımıza çıkar. Fatih Harbiye Romanında ise Doğu-Batı çelişkisi anlatılır.

* Mithat Cemal Kuntay "Üç Istanbul" ile tarihsel roman örneğini vermiştir.

* Gerçekçilik, 1930'da Sabahattin Ali ile Türkiye' ye yerleşti. (Kuyucaklı Yusuf)

* S.Ali aile, kişi, olay, tarih, çevre, sorun, düşünce ve duyguları ekonomik altyapıya ve onun biçimlendirici etkisine bağlayarak öyküyü ve romanı olgunlaştırmıştır.

* Tanzimat’tan sonra ortaya çıkan alafrangalığa özenen gençlik ile eski nesil çatışmaları eserlerde konu oldu. Eski değerlerle- batılı anlayış çatıştı.

* Halk kültürüne önem verildi. Folklor çalışmalarına hız verildi.

Memleketci siirin öncüleri:

§ Ömer Bedreddin Uşaklı

§ Ahmet Kutsi Tecer

§ Ali Mümtaz Arolat

Vatanın kutsallığı- kahramanlık temalarını işleven şairler: ·

§ Necmettin Halil Onan

§ Halit Fahri Ozansoy

§ Behçet Kemal Çağlar

§ Orhan Şaik Gökyay

Diğer önemli Sairler:

§ Necip Fazıl Kısakürek

§ Ziya Osman Saba

§ Ahmet Hamdi Tanpınar

§ Nazım Hikmet

1940 ŞİİRİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ:

Ø Genellikle dörtlük nazım birimi kullanılmıştır.

Ø Kafiye örgüsünde çapraz ve sarma kafiyelerde kullanıldı.

Ø Hece ölçüsü kullanıldı. Bunun yanında serbest nazım iyice benimsenmiştir.

Ø Serbest nazım giderek artan şekilde kullanıldı.

Ø Şiirler sade, anlaşılır, açık bir dille yazıldı.